عذرخواهی فتاح از نگاهی دیگر
محمد توکلی-خبرنگار
پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان که با اظهارات جنجالی خود در دو هفته اخیر خبرساز شده بود اندکی پس از انتشار جوابیه تصویری غلامعلی حداد عادل که با ادبیاتی بی‌سابقه علیه فتاح مطالبی را مطرح کرده بود، خود را موظف دید تا از «برادر عزیزش، حداد» و همه افراد و نهادهایی که در یک برنامه تلویزیونی از آن‌ها نام برده بود عذرخواهی کرده و طلب حلالیت
کند.
درباره عذرخواهی فتاح دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده، برخی آن را تحت فشار ارزیابی کردند، بعضی از آن با عنوان نمایشی برای جلوگیری از حاشیه‌ها یاد کردند و گروهی نیز عذرخواهی صورت گرفته از سوی پرویز فتاح را اجرای دستور صادره از سطوح عالی تصمیم‌گیری دانستند.
اینکه چه چیزی رئیس بنیاد مستضعفان را از چهره «افشاگری شجاع» به فردی متزلزل تبدیل کرد که به محاکمه خود بر می‌خیزد و می‌گوید «خطا کردم و اطلاعاتم ناقص بوده» مشخص نیست اما می‌توان این عذرخواهی را از زاویه‌ای دیگر نیز مورد بررسی قرار داد.
اگر از کمی دورتر به آنچه فتاح گفت بنگریم با این پرسش مواجه می‌شویم که اساسا کارکرد بنیاد مستضعفان چیست و چگونه املاکی «مصادره» می‌شود تا بنیادی مسئول آن باشد و افراد و نهادها و سازمان‌هایی نیز چند دهه از آن بهره‌مند شوند.
این همان موضوعی است که در واکنش‌ها به اظهارات فتاح که اغلب هم ذیل درگیری‌های جناحی معطوف به انتخابات ۱۴۰۰ و مانند آن قرار می‌گیرد، گم شده است.
به بیان دیگر مسئله اساسی، آنچه فتاح گفت و یا عذرخواهی پس از آن نیست، مسئله حتی افراد و نهادهایی که به گفته فتاح در این املاک گران‌قیمت حضور دارند هم نیستند، آنچه اهمیت دارد و کمتر به آن توجه شده است به این موضوع برمی‌گردد که چرا کسی به دنبال ریشه چنین وضعیتی نمی‌رود. وضعیتی که ظاهرا در بهره‌مندی از آن تفاوت چندانی میان اصلاح‌طلب و اصولگرا و انقلابی نبوده است و همگی بر استفاده انحصاری از اموال مصادره‌ای توافق دارند.
امروز که چهار دهه از روزهای ابتدای انقلاب اسلامی ۵۷ می‌گذرد و از شور انقلابی خبری نیست دیگر بعید است که کسی نداند کسری از مصادره‌های ابتدای انقلاب قابل قبول و توجیه‌پذیر نبوده است. همان مصادره‌هایی که بخشی از آن در اختیار مسئولان کشور قرار گرفته است و داد رئیس بنیاد مستضعفان را هم درآورده است.
سوال مهمی که برخی پس از افشاگری‌های فتاح پرسیده بودند آن بود که بر فرض محال اگر این افراد و نهادها املاک و زمین‌های مرغوب را به بنیاد مستضعفان پس بدهند چه خواهد شد؟ بنیاد آن‌ها را به صاحبان اصلی برمی‌گرداند و یا همه این هیاهوها برای این بود که این املاک از عقد گروهی به عقد گروه دیگری در بیاید؟! چگونه هنوز پس از ۴۰ این اموال منجر به محو فقر و استضعاف نشده است؟
به نظر می‌آید که لازم است تا ورای افشاگری و عذرخواهی رئیس بنیاد مستضعفان یک بار برای همیشه موضوع مصادره‌های ابتدای انقلاب را با بیانی صریح مورد نقد و بررسی قرار دهیم و از خطاهای بزرگ رخ داده در این موضوع عذرخواهی کنیم.
حتما چنین عذرخواهی واجب‌تر از عذرخواهی از جنس آنچه فتاح انجام داد است!